کد مطلب:32796 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اعتقادات

رمز تصريح قرآن كريم به اسم خداوند به جاي ضمير متكلّم چيست؟

به كار بردن اسم يا وصف به جاي ضمير ، در زبان فارسي و عربي امري متداول است .
امّا اين عدول از به كار بردن ضمير - در جايي كه بايد ضمير به كار برده شود - و استعمال اسم يا وصف به دلايل ادبي صورت مي گيرد ، برخي از اين دلايل عبارتند از :
الف : القاي نوعي مهابت و بزرگي در ذهن شنونده ؛ مانند اينكه نخست وزيري به فرد زيردست خود بگويد : « نخست وزير به شما امر مي كند . . . » به جاي اينكه بگويد : من به شما امر مي كنم . . . .
ب : ثبات و استقرار معنا در ذهن شنونده ؛ مانند : « اللَّه ربّي ولااشركُ بربّي احداً ؛ خداي پروردگار من است و من به پروردگارم شرك نمي ورزم » . كه كاربرد دوباره « ربّي » ( پروردگارم ) براي استوار و اثبات معنا در ذهن شنونده است در حالي كه مي توان گفت : « و به او شرك نمي ورزم » .
اين دو جهت ادبي ، درباره كاربرد اسم « اللَّه » به جاي ضمير صادق است .
دلايل ديگري نيز براي عدول از استعمال ضمير و كاربرد اسم يا وصف وجود دارد كه درباره خداوند متعال صدق نمي كند از جمله :
ج : لذّت بردن از ذكر اسم ؛ مانند اين بيت :
من كيم ليلي و ليلي كيست من
ما يكي روحيم اندر دو بدن
در حالي مي توانست چنين باشد :
من كه هستم ليلي و او كيست من
ما يكي روحيم اندر دو بدن
د : جلب عطوفت و رحمت ؛ مانند : « اللهم عبدُك يسألك المغفرة » يعني : خدايا بنده تو از تو طلب مغفرت مي كند . در حالي مي توانست جمله به اينگونه ادا شود : خدايا من از تو طلب مغفرت مي كنم .